Baarmoeder te huur in hoop op een beter leven

Het verkeer in Montevideo kwam eind juni bijna tot stilstand toen langs de drukke Avenida 18 de Julio een
aantal affiches verscheen. ‘Wanhopige vrouw verhuurt baarmoeder in ruil voor eenvoudige woning’, stond
er te lezen. De 33-jarige vrouw die verantwoordelijk is voor de ophef in de hoofdstad van Uruguay heet Fabiana.
Ze leeft van de verkoop van tweedehands kleren. Om haar eigen kinderen onderdak te geven was ze bereid de baby van twee vreemden negen maanden in haar buik te dragen. Achter de noodkreet van Fabiana gaat een generatie arme Latijns-Amerikaanse vrouwen schuil die ontdekt heeft dat de sleutel tot een beter leven wel eens in hun eigen lichaam zou kunnen zitten.
Dankzij moderne fertilisatietechnieken is er een groeiende vraag naar draagmoeders. Een in vitrobehandeling kan al voor zo’n duizend euro in Argentinië.
Vraag en aanbod vinden elkaar online. Internettoegang is in Latijns- Amerika tussen 2000 en 2008 twee
keer zo hard gegroeid als het wereldgemiddelde en internetcafés zijn overal.
Op drukbezochte Spaanstalige websites zoals Hispavista en Ya.com plaatsen de kinderloze stellen hun
oproepen. Onder de gebruikersnaam Wolfcry smeekt een Spaans koppel om een ‘baarmoeder te huur.’ ‘Mijn vriendin heeft geen baarmoeder meer door een operatie maar we willen dolgraag een kind. We weten dat dit in Spanje verboden is maar we zijn bereid waar dan ook heen te reizen. Hopelijk kan
iemand ons helpen?’ De reacties stromen binnen. Meer dan 130 vrouwen melden zich aan uit landen als Panama, Colombia en Argentinië, maar ook Latina’s die in Spanje wonen. Ze schrijven dat ze al
kinderen hebben maar toch jong en mooi zijn. Ze willen draagmoeder zijn om een huis te kopen of een zaak in eigen land te beginnen, zoals de 29-jarige Vianny uit Peru.

Schijntje
De vrouwen rekenen tussen de 10.000 en de 30.000 euro om andermans kind te baren. Een schijntje vergeleken met de Verenigde Staten waar de kosten snel kunnen oplopen tot 100.000 euro.
Volgens onderzoeksjournaliste Gisele Sousa, is de boom aan internet te danken. ‘Het is goedkoop, gemakkelijk en de anonimiteit van beide partijen is gegarandeerd’, zegt ze.
Sousa meent dat het commerciële draagmoederschap vooral te maken heeft met de armoede in de krottenwijken van Latijns-Amerika. ‘Het zijn vrouwen die hopen in één slag genoeg geld te verdienen om een huis te kopen voor hun gezin’, legt ze uit.
In maart beloofde in Argentinië een advocaat voor de vrouw Silva Malacara een huis te kopen, nadat zij ook publiekelijk om onderdak vroeg in ruil voor het dragen van een kind. De vrouw van de advocaat heeft geen baarmoeder meer en zij willen op deze manier aandacht vragen voor de problematiek van het comérciele draagmoederschap.

Onduidelijk
Dat komt omdat de legale gevolgen van het ‘baarmoeder te huur’ in deze regio heel onduidelijk zijn. In Argentinië is de wettelijke moeder van het kind diegene die het kind baart. Elk contract dat een andere moeder aanwijst, is daarom onwettig. Wie gebruik wil maken van een draagmoeder zal dus zijn eigen kind moeten adopteren. Volgens de arts Sergio Pasqualini, eigenaar van een fertilisatiekliniek, komt het voor dat de draagmoeder zich onder de naam van de opdrachtgever in het ziekenhuis incheckt. Dan
verschijnt die persoon op de geboorteakte en is ze de legale moeder, met het risico van een celstraf.
Het gebrek aan een contract betekent onduidelijkheid als de draagmoeder het kind niet wil afstaan of de
prijs omhoog drijft. Andersom kunnen de ouders zich bedenken en de zwangere vrouw met een ongewenst kind achterlaten. Ook de ethische implicaties zijn niet gering. ‘Moederschap moet een
keuze zijn. Deze vrouwen worden uit armoede gedwongen om hun baarmoeder op de markt te zetten’, zegt Susana Checa, een specialist in vrouwenrechten. Volgens Checa is het ‘pervers en sinister’ dat vrouwen zich aanbieden als een ‘kinderfabriek.’ !